Rachunek zysków i strat – teoria i przykłady

Poprzedni artykuł dotyczył „Bilans – teoria i przykłady“. Dzisiejszy artykuł będzie poświęcony Rachunku Zysków i Strat, gdzie przedstawię teorię oraz praktyczne zadania, abyś lepiej zrozumiał daną część sprawozdania finansowego oraz sposób wyliczenia Wyniku finansowego. Postanowiłem, że przed tym jak zacznę omawiać praktyczną część pozostałych metod oceny projektów inwestycyjnych, należy na początku wytłumaczyć podstawy rachunkowości finansowej, gdzie postaram się w prosty i zrozumiały sposób przedstawić teoretyczną i praktyczną część Bilansu, Rachunku Zysków i Strat oraz Rachunku Przepływów Pieniężnych. Na samym końcu przedstawić różnicę między faktycznymi przepływami pieniężnymi a zyskiem netto.

Polecam zapoznać się z poniższymi artykułami:

• Podstawowe pojęcia z zakresu rachunkowości finansowej
• Bilans – teoria i przykłady
• Wpływ operacji gospodarczych na Bilans

Dany artykuł będzie uzupełnieniem artykułu „Rachunek Kosztów i Przychodów przy zarządzaniu budżetem”, gdzie przedstawię więcej szczegółów i praktycznych przykładów. Jeżeli dobrze wiesz teorię, to możesz sprawdzić swoją wiedzę na podstawie przykładów, które są zawarte na samym końcu. Jeżeli coś będzie nie jasne podczas czytania teorii, to na pewno wszystko stanie na swoje miejsca podczas przerobienia wszystkich przykładów. Większość materiałów teoretycznych pobrałem z Wikipedii.

Jak pisałem z artykule „Podstawowe pojęcia z zakresu rachunkowości finansowej”, że wiedząc o zasadzie memoriałowej – pomimo, że zapłata gotówkowa może nie być dokonana aż do kolejnego okresu sprawozdawczego, przychód jest wykazywany w momencie przekazania produktu lub towaru odbiorcy.

Chciałbym zwrócić uwagę, że osiągnięcie przez firmę zysków wbrew pozorom nie gwarantuje ciągłości jej działalności. Wygospodarowany zysk, który występuje w Bilansie nie jest pozycją zbyt informacyjną, ponieważ można zysk osiągnąć na różne sposoby: np. poprzez sprzedaż z zyskiem wyprodukowanych produktów bądź sprzedaż własnych maszyn, aby uregulować bieżące zobowiązania, bo firma ma problemy z płynnością finansową.

Podobna sytuacja występuje, kiedy firma poniosła straty. Patrząc na Bilans nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć na pytanie: „Jaka jest przyczyna, że firma poniosła straty?”. Przyczyny mogą być różne: np. poprzez zwiększenia kosztów materiałów bądź zdarzenia losowe takie jak pożar. A więc, aby móc odpowiedzieć na powyższe pytanie tworzy się Rachunek Zysków i Strat.

Jeżeli przychody przewyższają koszty to firma osiąga zysk, w przeciwnym przypadku ponosi straty. W bardzo uproszczonej formie Rachunek Zysków i Strat wygląda następująco:

Niestety powyższe sprawozdanie finansowe również nie jest zbyt informacyjne, ponieważ nie zawiera wartością informacji, które mogłyby odpowiedzieć na interesujące nas pytania.

Aby dane sprawozdanie finansowe było bardziej użyteczne dla użytkownika, to w rzeczywistości Rachunek Zysków i Strat składa się z różnych grup przychodów i kosztów, które są pogrupowane w odpowiedni sposób, aby było łatwiej analizować i odczytywać informacje.

Rachunek Zysków i Strat może być sporządzony w dwóch wariantach:

• wariant kalkulacyjny
• wariant porównawczy

Na początku pokaże uproszczony wzór w dwóch wariantach, a następnie postaram się wytłumaczyć całą strukturę:

Rachunek Zysków i Strat (RZiS) zwany również rachunek wyników – jest jednym z kluczowych elementów sprawozdania finansowego jednostki gospodarczej, który informuje o efektywności poszczególnych rodzajów działalności oraz ustala wynik finansowy, czyli zysk (strata) netto przedsiębiorstwa, co jest łącznikiemmiedzy Kapitałem Własnym w pasywach Bilansu a Rachunkiem Zysków i Strat.

RZiS pokazuje osiągnięty zysk lub stratę w ciągu konkretnego okresu, np. kwartału, półrocza lub roku. W RZiS można uzyskać informacje o wszystkich rodzajach przychodów i kosztach związanych z ich uzyskaniem, co umożliwia określenia skuteczności firmy zarządzania własnymi zasobami.

Na początku trzeba powiedzieć o typach działalności, ponieważ stanowią podstawową konstrukcje RZiS oraz według nich dzielone są wszystkie koszty i przychody:

• Podstawowa działalność operacyjna
• Pozostała działalność operacyjna
• Finansowa działalność

Podstawowa działalność operacyjna – to działalność statutowa, związania z produkcją, handlem lub świadczeniem usług.

Pozostała działalność operacyjna – nie są związane z bezpośrednią działalnością gospodarczą jednostki, ale występują, jako pośredni efekt działalności podstawowej. Pozostała działalność operacyjna charakteryzuje się różnorodnością ze względu na szeroki zakres możliwości ich powstania. Do takiej działalności można zaliczyć np. sprzedaż zbędnych środków trwałych; otrzymane dotacje; odpisy z tytułu utraty wartości; wypłacone odszkodowania itd.

Kiedyś występowała czwarty typ działalność – nadzwyczajna działalność, która charakteryzuje się tym, że jej efektem były zdarzenia losowe, które były trudne do przewidzenia, takie jak pożar, powódź, kradzież itd. Teraz zyski nadzwyczajne lub strata nadzwyczajne zgodnie z treścią zaktualizowanej ustawy o rachunkowości zostały przeniesione z osobnej rubryki do Pozostałej działalności operacyjnej.

Finansowa działalność – to działalność związana z posiadaniem i obrotem aktywami lub zobowiązaniami finansowymi. Również można tu zaliczyć dokonane transakcje w walucie obcej. Przychodami finansowymi mogą być wszelkiego typu odsetek np. od środków na rachunkach bankowych, udzielone pożyczki itd.. Natomiast do kosztów finansowych możemy zaliczyć np. odsetki za nieterminowe płatności.

Teraz chce przedstawić dwa układy kosztów:

rodzajowy i kalkulacyjny w Podstawowej działalności operacyjnej, ponieważ potem będzie przydatne przy omawianiu różnic między dwoma wariantami sporządzenia RZiS (wariant porównawczy i wariant kalkulacyjny):

• układ rodzajowy kosztów – koszty poniesione w okresie
• układ kalkulacyjny kosztów – koszty dotyczące okresu

Układ rodzajowy kosztów to koszty proste według rodzaju zużywanych zasobów bez względu na cel ich ponoszenia, co wskazuje na mały stopień przydatności do zarządzania przedsiębiorstwem. Stanowią one jedynie punkt wyjścia do dalszego rozliczenia koszów według miejsc ich powstania.

Ciekawostka: Przedsiębiorstwo, które sporządza RZiS w wariancie porównawczym wykazuje koszty według rodzaju; natomiast przedsiębiorstwo, które sporządza RZiS w wariancie kalkulacyjnymujawnia dane o kosztach rodzajowych w informacji dodatkowej.

Wyróżnia się następujące rodzaje kosztów:

• amortyzacja – oznacza bieżący koszt zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
• zużycie materiałów i energii – oznacza zużycie: materiałów podstawowych i pomocniczych, opakowań, materiałów biurowych, energii elektrycznej i ciepłej, ciepłej i zimnej wody, gazów, pary wodnej.
• usługi obce – oznacza koszty usług: transportowe, budowlane, remontowe, składowania, łączności (telekomunikacyjne, pocztowe itp.), poligraficzne, informatyczne, bankowe, wykonanie ekspertyz i badań, tłumaczenie tekstu, pozostałe usług np. pranie odzieży, utrzymanie czystości.
• podatki i opłaty – oznacza podatek: od nieruchomości, od środków transportu, akcyzowy; opłaty: skarbowe, sądowe i notarialne, za wieczyste użytkowanie gruntów, roczne opłaty licencyjne uprawniające do wykonywania działalności.
• wynagrodzenia – wartości wynagrodzenia brutto wypłacone w formie pieniężnej, wartość świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalent.
• ubezpieczenie społeczne i inne świadczenia – składki z tytułu ubezpieczeń społecznych opłaconych ze środków pracodawcy, składki na fundusz pracy, składki na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, odzież ochronna i robocza, świadczenia rzeczowe związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, szkolenie pracowników, dopłaty do okresowych biletów za dojazdy pracowników do pracy.
• pozostałe koszty – ubezpieczenia majątkowe, koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych, koszty reprezentacji i reklamy, koszty wynajęcia kwater lub ryczałtu za noclegi w przypadku czasowego zatrudnienia pracowników poza miejscem stałego zatrudnienia, wypłaty ryczałtów za używanie przez pracowników własnych samochodów dla celów służbowych.

W odróżnieniu od układu rodzajowego układ kalkulacyjny kosztówto są koszty produkcji według nośników w przekroju wyrobów, usług lub klientów. Odgrywa ważna rolę w ustanowieniu kosztu jednostki wyrobu i wskazuje konkretny cel, na jaki został poniesiony koszt.  Koszty grupowane nie według rodzaju zużytych zasobów, lecz ze względu na jednostkę kalkulacyjną, którą może być część procesu technologicznego lub wyrób gotowy bądź część wyrobu gotowego. W układzie kalkulacyjnym koszty grupowane w odpowiedni sposób, aby móc ocenić wielkość i strukturę kosztów jednostkowych, całkowite koszty wytworzenia oraz koszt wytworzenia sprzedanej produkcji. Za pomocą danego układu kosztów można ocenić opłacalność produkcji.

A więc w układzie kalkulacyjnym koszty podzielone na:

• Koszty bezpośrednie produkcji
• Koszty pośrednie produkcji

Koszty bezpośrednie produkcji to są takie koszty, które możnaodnieść do jednostki produkcji na podstawie dokumentów źródłowych. Takim dokumentem może być np. dowód pobrania materiałów do produkcji konkretnego wyrobu (usługi lub towaru). Dokumentem źródłowym może być również karta pracy, która zawiera liczbę przepracowanych godzin przy produkcji danego wyrobu.

Do kosztów bezpośrednich możemy zaliczyć: koszt zużytych materiałów bezpośrednich; paliwo i energia, która została wykorzystana przy produkcji i konkretnego wyrobu; płace bezpośredniepracowników, którzy byli zaangażowali przy produkcji danego wyrobu; inne koszty bezpośrednie np. koszty badań laboratoryjnych dotyczących konkretnych wyrobów itd.

Koszty pośrednie produkcji to są takie koszty, które nie możnaodnieść do jednostki produkcji na podstawie dokumentów źródłowych. Koszty pośrednie dotyczą kilku lub wszystkich produkowanych wyrobów. Żeby dokonać  podziału kosztów pośrednich należy wykorzystać tzw. klucze rozliczeniowe. (jak będę w przyszłości omawiać rachunkowość menedżerska, to wtedy więcej powiem i przedstawię kilka przykładów, abyś lepiej rozumiał funkcje działania – kluczy rozliczeniowych). Koszty pośrednie składają się: koszty pośrednie produktów, koszty ogólnego zarządu, koszty sprzedaży.

Wynik finansowy jest ustalany w podziale na trzy typy działalności:

Jak wcześniej powiedziałem, że RZiS może być sporządzony w dwóch wariantach: kalkulacyjny i porównawczy. Różnią się one pomiędzy sobą sposobem ujmowania kosztów wytworzenia wyrobów ponoszonych przez jednostkę, co jest wynikiem przyjętego sposobu ewidencji księgowej.

Między dwoma wariantami (kalkulacyjny i porównawczy) zachodzi różnica w sposobie ustalania wyniku w podstawowej działalności operacyjnej. Proszę zwrócić uwagę, że rożni się sposób ustala wyniku w podstawowej działalności operacyjnej, ALE końcowy wynik przy pozycji Zysk (strata) ze sprzedaży będzie miał taką samą wartość. Proszę spojrzeć na poniższy rysunek

W pozostałej działalności operacyjnej (Zysk (strata) z działalności operacyjnej) i finansowej działalności (Zysk (strata) brutto) – sposób ustalania wyniku oraz końcowy wynik będzie taki sam. Proszę spojrzeć na poniższy rysunek.

Dwa warianty mają swoje zalety i wady. Wszystko zależy od rodzaju działalności, którą prowadzi przedsiębiorstwo oraz pod jakim kątek chcemy analizować koszty i przychody w podstawowej działalności operacyjnej.

RZiS – wariant porównawczy

Porównawczy Rachunek Zysków i Strat polega na tym, że porównujemy przychody w podstawowej działalności operacyjnej z kosztamisporządzonymi w układzie rodzajowym (koszty rodzajowe – Kr) , gdzie jest wymagana korekta kosztów o zmianę stanu produktów na koniec okresu w porównaniu ze stanem na początku okresu. Dokonana korekta kosztów oznacza, że nie wszystkie poniesione koszty w bieżącym okresie dotyczą danego okresu lub koszty, które zostały poniesione w przeszłych okresach mogą dotyczyć danego okresu.

Kr (koszty rodzajowe) = amortyzacja + zużycie materiałów i energii + usługi obce + podatek i opłaty + wynagrodzenia + ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia + pozostałe koszty rodzajowe + wartość sprzedanych towarów i materiałów

RZiS – wariant kalkulacyjny

Kalkulacyjny Rachunek Zysków i Strat polega na tym, że porównujemy przychody w podstawowej działalności operacyjnej z kosztami(Koszty Własnej Sprzedaży – KWS), które składają się z: kosztów sprzedanych produktów, kosztów sprzedaży, kosztów zarządu.

KWS (koszty własnej sprzedaży) = koszt sprzedanych produktów + koszty sprzedaży + koszty zarządu

Trzeba pamiętać, że niezależnie od metody sporządzenia RZiS – wynik „Zysk (strata) ze sprzedaży” powinien być taki sam, czyli musi zachodzić równość między Kosztami Rodzajowymi (Kr) a Kosztami Własnej Sprzedaży (KWS)

Kr = KWS

Kr – koszt poniesiony w układzie rodzajowym
KWS – koszt własnej sprzedaży

Powyższa równość zachodzi automatycznie wtedy, gdy firma wytwarza tylko wyroby gotowe lub usługi i nie rozlicza kosztów w czasie. W rzeczywistości to jest rzadkość, a więc występują Remanenty Końcowe (Rk) produktów, do których należy zaliczyć: produkty w toku; produkty gotowe, ale nie sprzedane; nierozliczone na bieżący miesiąc RMK (rozliczenia międzyokresowe kosztów).

Jak powiedziałem przed chwilą, że powyższa równość jest rzadkością, ponieważ mogą pojawić się koszty rozliczane w czasie; produkty w toku lub produkty gotowe ale nie sprzedane; które mają swój stan początkowy (Sp) i stan końcowy (Sk), a więc różnica między stanem końcowym a stanem początkowym stanowi Remanent Końcowy (Rk), czyli tak zwane zapasy w magazynie.

Rk – zmiana stanu produktów
Rk(I) – remanent końcowy dla produktów w toku w danym okresie
Rk(II) – remanent końcowy dla produktów gotowych ale nie sprzedanych w danym okresie
Rk(III) – remanent końcowy dla rozliczeń kosztów w czasie w danym okresie
Sk – saldo końcowe produktów w toku; produktów gotowych, ale nie sprzedanych; oraz nierozliczonych kosztów
Sp – saldo początkowe produktów w toku; produktów gotowych, ale nie sprzedanych; oraz nierozliczonych kosztów

A więc powyższe równanie może mieć następującą postać:

Rk = Kr – KWS

Rk – zmiana stanu produktów
Kr – koszt poniesiony w układzie rodzajowym
KWS – koszt własnej sprzedaży

• Jeżeli Rk > 0 to wtedy występuje zwiększenie stanu produktów, czyli (Kr > KWS) poniesione koszty rodzajowe (Kr) są wyższe niż koszt własnej sprzedaży (KWS), co może oznaczać, że w danym okresie sprzedano mniej produktów, niż zostało wytworzono bądź nastąpił przyrost rozliczeń międzyokresowych, które wskazują na poniesione koszty na poczet okresów przyszłych. Koszty rodzajowe (Kr) są zawyżone w stosunku do przychodów, a więc należy dane koszty pomniejszyć o wyliczone saldo zmiany stanu produktów (Rk).

 

• Jeżeli Rk < 0 to wtedy występuje zmniejszenie stanu produktów, czyli (Kr < KWS) poniesione koszty rodzajowe (Kr) są niższe niż koszt własnej sprzedaży (KWS), co może oznaczać, że w danym okresie sprzedano zapasy produktów z poprzednich okresów. Koszty rodzajowe (Kr) są zaniżone w stosunku do przychodów, a więc należy dane koszty powiększyć o wyliczone saldo zmiany stanu produktów (Rk).

Zmiana stanu produktów (Rk) koryguje przychody ze sprzedaży produktów. Proszę spojrzeć na poniższy rysunek, aby wiedzieć, w którym miejscu należy wpisać wyliczone saldo.

Aby wynik w wariancie porównawczym był zgodny z wynikiem w wariancie kalkulacyjnym, należy go skorygować o zmianę stanu produktów (Rk). Zwiększenie stanu produktów Rk > 0 powiększaprzychody ze sprzedaży, a zmniejszenie stanu produktów Rk < 0pomniejsza przychody ze sprzedaży. Na konkretnych i prostych przykładach pokaże sposób wyliczenia danego paramentu, dlatego proszę się nie martwić jeżeli coś jest nie jasne.

W poprzednim artykule, gdzie omawiałem Bilans, pokazałem kilka podstawowych równań rachunkowości:

Teraz dokonam małej modyfikacji powyższego równania:

Przykład 1

Załóżmy, że założyłem firmę, gdzie majątek (aktywa) oraz źródło finansowania majątku (pasywa) na dzień sporządzenie sprawozdania finansowego wyglądał następująco:

W okresie sprawozdawczym miały miejsce następujące zdarzenia:
1_Otrzymano fakturę za zużycie energii elektrycznej – 4 000 zl
2_Kupiono samochód dostawczy z odroczonym terminem zapłaty – 35 000 zl
3_Zapłacono gotówką za zużytą energię elektryczną – 4 000 zł
4_Zobowiązanie wobec pracowników z tytułu należnych wynagrodzeń – 6 000 zł
5_Sprzedano za gotówkę towary – 18 000 zł

Zadanie:

• Sporządzić uproszczony bilans, który występował przed zdarzenia, które miały miejsce w okresie sprawozdawczym, czyli tzw. saldo początkowe.
• Pokazać na uproszczonym bilansie skutki po każdym zdarzeniu w okresie sprawozdawczym. Również sporządzić po każdym zdarzeniu rozszerzone równanie rachunkowości.

Rozwiązanie:

Sporządzić uproszczony bilans, który występował przed zdarzenia, które miały miejsce w okresie sprawozdawczym, czyli tzw. saldo początkowe.

40 000 + 20 000 = 50 000 + 10 000

60 000 = 60 000

• Pokazać na uproszczonym bilansie skutki po każdym zdarzeniu w okresie sprawozdawczym. Również sporządzić po każdym zdarzeniu rozszerzone równanie rachunkowości.

1_Otrzymano fakturę za zużycie energii elektrycznej – 4 000 zl

40 000 + 20 000 = (50 000 – 4 000) + 10 000 + 4 000

60 000 = 46 000 + 14 000

60 000 = 60 000

 

2_Kupiono samochód dostawczy z odroczonym terminem zapłaty – 35 000 zl

(40 000 + 35 000) + 20 000 = 46 000 + (14 000 + 35 000)

75 000 + 20 000 = 46 000 + 49 000

95 000 = 95 000

 

3_Zapłacono gotówką za zużytą energię elektryczną – 4 000 zł

75 000 + (20 000 – 4 000) = 46 000 + (49 000 – 4 000)

75 000 + 16 000 = 46 000 + 45 000

91 000 = 91 000

 

4_Zobowiązanie wobec pracowników z tytułu należnych wynagrodzeń – 6 000 zł

75 000 + 16 000 = (46 000 – 6 000) + (45 000 + 6 000)

75 000 + 16 000 = 40 000 + 51 000

91 000 = 91 000

 

5_Sprzedano za gotówkę towary – 18 000 zł

75 000 + (16 000 + 18 000) = (40 000 + 18 000) + 51 000

75 000 + 34 000 = 58 000 + 51 000

109 000 = 109 000

 

 

Przykład 2

Załóżmy, że mam firmę, gdzie pod koniec okresu sprawozdawczego miałem zarejestrowane następujące koszty i przychody:

Zadanie:

• Obliczyć zmiana stanu produktów (Rk)
• Sporządzić część Rachunku Zysków i Strat w wariancie kalkulacyjnym i porównawczym, aby obliczyć wynik Zysk (strata) ze sprzedaży.

Rozwiązanie:

• Obliczyć zmiana stanu produktów (Rk)

Aby móc obliczyć zmiana stanu produktów (Rk), należy na początku znaleźć koszty poniesione w układzie rodzajowym (Kr) oraz koszt własnej sprzedaży (KWS)

Na początku znajdziemy pierwszy nieznany parament, czyli koszt rodzajowy (Kr). Po dokonaniu sumy wszystkich kosztów rodzajowych, jak zostało pokazane na dolnym rysunku, otrzymamy wartość 41 000 zł

Teraz należy znaleźć  kolejny nieznany parament, czyli koszt własnej sprzedaży (KWS). Po dokonaniu sumy kosztów, jak zostało pokazane na dolnym rysunku, otrzymamy wartość 38 000 zł

Teraz możemy wyliczyć zmiana stanu produktów (Kr) podstawiając wyliczone wyżej parametry:

Dla obliczenie parametru zmiana stanu produktów (Rk), należy wykorzystać poniższą formule. Dany parametr będzie przydatny przy sporządzeniu Rachunku Zysków i Strat w wariancie porównawczym.

Rk = Kr – KWS = 41 000 – 38 000 = 3 000 zł

Rk – zmiana stanu produktów
Kr – koszt poniesiony w układzie rodzajowym
KWS – koszt własnej sprzedaży

Z powyższego wyliczenie wynika, że Rr = 3000 zł. Wcześniej pisałem, że jeżeli Rk > 0 to wtedy występuje zwiększenie stanu produktów, czyli (Kr > KWS) poniesione koszty rodzajowe (Kr) są wyższe niż koszt własnej sprzedaży (KWS), co może oznaczać, że w danym okresie sprzedano mniej produktów, niż zostało wytworzono bądź nastąpił przyrost rozliczeń międzyokresowych, które wskazują na poniesione koszty na poczet okresów przyszłych. Koszty rodzajowe (Kr) są zawyżone w stosunku do przychodów, a więc należy dane koszty pomniejszyć o wyliczone saldo zmiany stanu produktów (Rk).

Aby wynik w wariancie porównawczym był zgodny z wynikiem w wariancie kalkulacyjnym, należy go skorygować o zmianę stanu produktów (Rk). Zwiększenie stanu produktów Rk > 0 powiększaprzychody ze sprzedaży, a zmniejszenie stanu produktów Rk < 0pomniejsza przychody ze sprzedaży.

• Sporządzić część Rachunku Zysków i Strat w wariancie kalkulacyjnym i porównawczym, aby obliczyć wynik Zysk (strata) ze sprzedaży.

Przykład 3

Załóżmy, że mam firmę, gdzie pod koniec okresu sprawozdawczego miałem zarejestrowane następujące koszty i przychody:

Zadanie:

• Obliczyć zmiana stanu produktów (Rk)
• Sporządzić część Rachunku Zysków i Strat w wariancie kalkulacyjnym i porównawczym, aby obliczyć wynik Zysk (strata) ze sprzedaży.

Rozwiązanie:

• Obliczyć zmiana stanu produktów (Rk)

Aby móc obliczyć zmiana stanu produktów (Rk), należy na początku znaleźć koszty poniesione w układzie rodzajowym (Kr) oraz koszt własnej sprzedaży (KWS)

Na początku znajdziemy pierwszy nieznany parament, czyli koszt rodzajowy (Kr). Po dokonaniu sumy wszystkich kosztów rodzajowych, jak zostało pokazane na dolnym rysunku, otrzymamy wartość 44 000 zł

Teraz należy znaleźć  kolejny nieznany parament, czyli koszt własnej sprzedaży (KWS). Po dokonaniu sumy kosztów, jak zostało pokazane na dolnym rysunku, otrzymamy wartość 45 500 zł

Teraz możemy wyliczyć zmiana stanu produktów (Kr) podstawiając wyliczone wyżej parametry:

Dla obliczenie parametru zmiana stanu produktów (Rk), należy wykorzystać poniższą formule. Dany parametr będzie przydatny przy sporządzeniu Rachunku Zysków i Strat w wariancie porównawczym.

Rk = Kr – KWS = 44 000 – 45 500 = – 1 500 zł

Rk – zmiana stanu produktów
Kr – koszt poniesiony w układzie rodzajowym
KWS – koszt własnej sprzedaży

Z powyższego wyliczenie wynika, że Rr = – 3000 zł. Wcześniej pisałem, że jeżeli Rk < 0 to wtedy występuje zmniejszenie stanu produktów, czyli (Kr < KWS) poniesione koszty rodzajowe (Kr) są niższe niż koszt własnej sprzedaży (KWS), co może oznaczać, że w danym okresie sprzedano zapasy produktów z poprzednich okresów. Koszty rodzajowe (Kr) są zaniżone w stosunku do przychodów, a więc należy dane koszty powiększyć o wyliczone saldo zmiany stanu produktów (Rk).

Aby wynik w wariancie porównawczym był zgodny z wynikiem w wariancie kalkulacyjnym, należy go skorygować o zmianę stanu produktów (Rk). Zwiększenie stanu produktów Rk > 0 powiększaprzychody ze sprzedaży, a zmniejszenie stanu produktów Rk < 0pomniejsza przychody ze sprzedaży.

• Sporządzić część Rachunku Zysków i Strat w wariancie kalkulacyjnym i porównawczym, aby obliczyć wynik Zysk (strata) ze sprzedaży.

Ważne: RZiS powinien być rozpatrywany łącznie z pozostałymi składnikami sprawozdania, czyli Bilansem i Rachunkiem Przepływów Pieniężnych, ponieważ tylko całościowa analiza pomoże we właściwym zrozumieniu sytuacji firmy.

Mam nadzieje, że wszystko było jasne. Jeżeli są jakieś pytania to proszę zadawać w komentarzach.

Dziękuję za wsparcie i życzę miłego dnia 🙂