Poprzedni artykuł dotyczył „Okres zwrotu nakładów przy statycznej metodzie oceny projektów inwestycyjnych“. Dzisiejszy artykuł będzie poświęcony Podstawowym pojęciom z zakresu rachunkowości finansowej. Z góry chcę uprzedzić, że moim głównym celem jest tylko przedstawienie ogólnej idei podstaw rachunkowości finansowej i zarządczej. Nie będę rozpisywać w szczegółach wszystkich cech, zasad, funkcji itd. Skupiam uwagę na tych aspektach, które będą przydatne w przyszłych naszych analizach. Może to zabrzmi dziwnie, ale chce podkreślić, że rodzinę również traktuje, jako przedsiębiorstwo.
Postanowiłem, że przed tym jak zacznę omawiać praktyczną część pozostałych metod oceny projektów inwestycyjnych, należy na początku wytłumaczyć podstawy rachunkowości finansowej. Następnie przedstawić teoretyczną i praktyczną część Bilansu, Rachunku Zysków i Strat oraz Rachunku Przepływów Pieniężnych. Na samym końcu przedstawić różnicę między faktycznymi przepływami pieniężnymi a zyskiem netto.
Zauważyłem, że występuje dużo informacji w Internecie o metodach oceny projektów inwestycyjnych, ale problem polega na tym, że każdy pisze o tym samym w ogóle inny sposób. Występuje brak jednolitej informacji i czytelnik po przeczytaniu artykułów może się pogubić. Postaram się poukładać wszystko na swoje miejsca, aby był porządek informacji przy danym zagadnieniu.
Uważam, że lepiej pokazać kilka prostych i użytecznych przykładów, niż rozpisywać kilkadziesiąt stron teorią, którą nikt nie będzie czytał. Jeżeli kogoś zainteresuje głębsza teoretyczna wiedza na ten temat rachunkowości, to Google i Wikipedia pomoże znaleźć dowolną informacje. Dziś zaprezentuje główne wątki, które będę miały wpływ na przyszłe publikowane materiały.
Rachunkowość – to system ewidencji gospodarczej, który posługuje się miernikiem pieniężnych, żeby w sposób ciągły i systematyczny rejestrować zdarzenia zachodzące w jednostkach gospodarczych.
W rachunkowości można wyróżnić kilka podsystemów, ale powiem tylko o dwóch głównych:
- Rachunkowość finansowa
- Rachunkowość zarządcza
Rachunkowość finansowa jest sformalizowanym systemem, który dostarcza prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji majątkowej i finansowej za pomocą Bilansu, podsumowanie przychodów i kosztów za pomocą Rachunku Zysków i Strat oraz podsumowanie przepływów środków pieniężnych za pomocą Rachunku Przepływów Pieniężnych.
Rachunkowość zarządcza – ma charakter rachunkowości wewnętrznej, dostarczając niezbędnych informacji do podejmowania decyzji strategicznych, operacyjnych, planistycznych i kontrolnych.
Aby lepiej zrozumieć różnice między rachunkowością finansową a zarządczą lepiej posłużę się poniższą tablicą:
Należy jeszcze powiedzieć o podstawowych zasadach rachunkowości:
- Zasada memoriałowa
- Zasada kasowa
- Zasada współmierności
- Zasada periodyzacji
- Zasada istotności
- Zasada ciągłości
- Zasada ostrożnej wyceny
- Zasada wyższości treści nad formą
- Zasada kontynuacji działalności
Będę skupić uwagę na zasadzie kasowej, która jest przeciwieństwem do zasady memoriałowej.
Zasada memoriałowa oznacza, że w księgach rachunkowych muszą być ujęte operacje gospodarcze w momencie ich powstania, czyli należy ująć wszystkie osiągnięte przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego okresu obrotowego, niezależnie od terminu och spłaty. Gdy jednostka wystawia fakturę za sprzedany towar lub usługę, to rejestruje tą fakturę pod datą wystawienia, jako przychód, mimo iż kontrahent jeszcze za nią nie zapłacił, a być może nigdy nie zapłaci.
Zasada kasowa – jest przeciwieństwem do zasady memoriałowej. Zasada polega na tym, że zaliczamy do przychodów danego okresu tylko te przychody, które nastąpiły w wyniku rzeczywistego wpływu środków pieniężnych do kasy lub na rachunek bankowy. To samo dotyczy poniesionych kosztów. Zaliczamy do kosztów danego okresu tych kosztów, które nastąpiły w wyniku rzeczywistej wypłaty środków pieniężnych z kasy lub z rachunku bankowego. Dana zasada jest czasami stosowana w niektórych przepisach podatkowych, natomiast nie jest stosowana przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych.
Uwaga: Wiedząc o zasadzie memoriałowej, chciałbym zwrócić uwagę, że osiągniecie przez firmę zysków wbrew pozorom nie gwarantuje ciągłości jej działalności. Może okazać się, że w rzeczywistości firma wystawia faktury za sprzedaż swoich towarów na duże wolumeny, wykazując tym samym piękne zyski, ale w tym samym czasie ma problem z płynnością finansową.
Płynność finansowa – to zdolność do terminowego regulowania krótkoterminowych zobowiązań, do których możemy zaliczyć opłata np. faktur, składek ubezpieczeniowych, podatków, rat kapitałowych lub wypłata wynagrodzenia swoim pracownikom itd. O płynności zostanie przygotowany oddzielny artykuł.
Przepływ pieniężny można porównać do „obiegu krwi w organizmie człowieka”. Jeżeli człowiek utraci zbyt dużo krwi, to może zginąć. Tak samo wygląda z każdym przedsiębiorstwem. Jeżeli firma nie będzie w odpowiedni sposób utrzymywać przepływ pieniężny, czyli płynność finansową w dobrej kondycji, to może doprowadzić do bankructwa, mimo iż generuje duże zyski. Przedsiębiorstwo nie musi generować zyski, aby dalej funkcjonować, ale musi zachowywać płynność finansową.
Zysk netto, który został ustalony w Rachunku Zysków i Strat nie przedstawia rzeczywistej sytuacji finansowej. O rozbieżności między wartością wyniku finansowego netto a stanem gotówki zostanie zaprezentowane w przyszłych artykułach.
Praktyczną część rachunkowości finansowej zacznę od następnego artykułu, gdzie zaprezentuje Bilans.
Mam nadzieje, że wszystko było jasne. Jeżeli są jakieś pytania to proszę zadawać w komentarzach.
Dziękuję za wsparcie i życzę miłego dnia 🙂
