Każdy pracownik marzy o tym, aby przynajmniej raz w roku wypoczywać. Nie ma z tym większych problemów, bowiem każdej osobie zatrudnionej na podstawie stosunku pracy przysługuje coroczny i pełnopłatny urlop wypoczynkowy. Trzeba przyznać, że gdyby nie on, niezwykle ciężko byłoby wytrwać w miejscu pracy w dłuższej perspektywie. Dzięki urlopowi można odetchnąć pełną piersią i zapomnieć o ciążących na nas obowiązkach zawodowych. Oczywiście nie wszyscy korzystają z takiej możliwości, jednakże dla naszego zdrowia zalecane jest, aby wybrać cały urlop w danym roku. Takim działaniom sprzyja też ustawodawca, bowiem planowana jest zmiana przepisów, w myśl której nie będzie możliwe kumulowanie zaległego urlopu w nieskończoność. Tym samym pracownicy będą ochoczo korzystać z możliwości, jakie daje im kodeks pracy.
Oczywiście może zdarzyć się sytuacja, gdy rozkład pracy zostanie tak ustalony, że w danym roku nie będziemy mogli wybrać całego urlopu. Niestety, w systemie pracy zmianowej takie zaszłości mają miejsce bardzo często. Wtedy możemy jednak liczyć na specjalne świadczenie pieniężne, dzięki któremu strata będzie dla nas mniej bolesna. Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy jest co do zasady wypłacany każdemu, bez konieczności składania odpowiedniego wniosku. Od tej reguły istnieją jednak pewne szczególne odstępstwa. Otóż w sytuacji, gdy dana osoba jest pracownikiem organu administracji publicznej, może zostać skierowana na przymusowy urlop bez prawa do otrzymania stosownego ekwiwalentu. Nie bez znaczenia pozostaje tutaj możliwość wystąpienia z odpowiednim wnioskiem o zamianę na świadczenie pieniężne, jednak należy go złożyć w zakreślonym w ustawie terminie. W innym przypadku możliwość świadczenia przemiennego odpada, co może być dyskredytujące dla wielu ludzi. Dlatego bardzo ważne jest, aby wszelkich czynności prawnych z pracodawcą dokonywać w odpowiednich terminach, bowiem później może już nie być odwrotu.
Na wysokość ekwiwalentu składa się wiele różnych czynników. Najważniejszym jest oczywiście rodzaj wykonywanej pracy. Ludzie, którzy pracują w warunkach szkodliwych, otrzymują specjalne świadczenie wyrównawcze do uzyskiwanego ekwiwalentu. Tym samym dzięki temu, że są w trakcie wykonywania pracy narażeni na działanie szkodliwych czynników, mogą liczyć na dodatkowe preferencje. Najważniejszym jednak miernikiem, który ma zastosowanie w każdym przypadku, jest wysokość osiąganego wynagrodzenia za pracę w danym roku obrachunkowym. Istotne jest jednak, że brana jest pod uwagę jedynie płaca z ostatnich trzech miesięcy przed złożeniem wniosku o ekwiwalent bądź przed jego naliczeniem przymusowym przez dział kadrowy. W każdej sytuacji od decyzji wydanej w tym zakresie służy nam stosowne odwołanie. Możemy je wnieść za pośrednictwem dyrektora danej placówki w terminie czternastu dni od jego otrzymania. W przypadku, gdy nie skorzystamy z takiej możliwości, decyzja o ustaleniu wymiaru ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy staje się prawomocna, przez co nadaje się do wykonania.
Na ogół za jeden dzień utraconego urlopu wypoczynkowego należy nam się dokładnie taka kwota, jaką zarabiamy w trakcie jednego dnia roboczego. Niestety, istnieją pewne odstępstwa od tej reguły. Otóż w sytuacji, gdy dana osoba bezpośrednio przed planowanym urlopem była na zwolnieniu chorobowym, otrzymuje ekwiwalent w wysokości 80% swojego wynagrodzenia. Jest to postanowienie bardzo krzywdzące, jednak w pełni zgodne z obowiązującymi w tym zakresie uregulowaniami prawnymi. Trzeba przyznać, że ustawodawca również zainteresował się tą kwestią i planuje przeprowadzenie zmian w prawie, których celem jest wyeliminowanie tego nieuczciwego procederu. Na ogół jednak działania pracodawcy, który postąpi w myśl obowiązujących przepisów, korzystają z ochrony. Tym samym jakiekolwiek odwołania do sądów pracy bądź właściwych inspekcji spotkają się z dezaprobatą pracujących tam osób. Dlatego wszelkie czynności należy podejmować z rozwagą. Najlepszym wyjściem jest terminowe wykorzystywanie urlopów wypoczynkowych.
